คลาสสิก โมนโด

คลาสสิก โมนโด

โมนโด คือ วลี หรือประโยค ที่อาจารย์เซนมักใช้กระตุ้นจิตแห่งการตื่นรู้กับบรรดาสานุศิษย์
กระทั่งใช้กระตุ้นเตื่อนตนเอง เพื่อไถ่ถอนอัตตาอันเป็นมายา โดยการทำเห็นแจ้งในจิตตน

เซน เห็นว่า สัจธรรมนั้นอยู่แนบชิดติดตน
แต่คนผู้จนยากกลับออกแสวงหาจากภายนอก
ดุจดั่งบุตรของเศรษฐี ผู้หลงทางอยู่ในหมู่ยาจก
โดยหารู้ไม่ว่า เพชรแห่งสัจจะนั้นอยู่ในกระเป๋า คือ ดวงจิตเดิมแท้ของตน

ในบรรดาโมนโดที่ผมชื่นชอบ มีโมนโดที่เป็นเอกอยู่หนึ่ง คือ โมนโดของรินไซ

รินไซ เป็นอาจารย์เซนชาวจีน ผู้เกรี้ยวกราด ท่านจะใช้การสอนโดยการท้าทาย ยั่วยุให้เกิดความโกรธเกรี้ยว
และ ณ ขณะที่ผู้ถูกกระตุ้นอยู่ในอารมณ์ด้านใดอย่างสุดๆ นั้น คือจังหวะแห่งการเริ่มต้นมองเห็นจิตตน
จึงอาจกล่าวได้ว่า รินไซ เป็นอาจารย์เซนผู้ชอบใช้กระบองคือคำพูดท้าทาย ตีลูกศิษย์ ให้กลับสู่บ้านของตนเอง


ในทุกๆเช้า เมื่อรินไซตื่นขึ้น จะมีลูกศิษย์คอยยกอ้างล้างหน้าพร้อมกลับกระจกให้กกับรินไซ
เมื่อรินไซส่องกระจก รินไซมักกล่าว โมนโดเพื่อกระตุ้นการตื่นรู้ของตนว่า

"ว่าไง รินไซ ท่านสบายดีรึ ท่านควรจะตายได้แล้ว"

โมนโดดังกล่าว หากเอาไว้ทักทายคนอื่น คงเกิดการตะลุมบอนเป็นแน่

แต่สำหรับอาจารย์เซนผู้ยิ่งใหญ่

รินไซ ที่ "รินไซ"กล่าวถึง หมายถึง ความเป็นรินไซ ที่หายใจเข้าออกอยู่ใน "รินไซ"

รินไซที่แท้ ยืนอยู่หน้ากระจก เพื่อทักทาย รินไซ ที่อยู่ภายใน และกล่าวคำอวยพรกับตัวเอง
ว่าตัวตนแห่งรินไซควรจะตายไปได้แล้ว

ไม่ต้องแปลกใจ ที่ท่านพุทธทาส เคยเขียนบทกลอนวรรคทองของท่านที่ว่า "ตายก่อนตาย"

ท่านพุทธทาสได้รับอิทธิพล จาก รินไซ โดยตรง

จึงอาจกล่าวได้ว่า โมนโดของรินไซ เป็นโมนโดสุดคลาสสิก ที่ส่งอิทธิพลโดยตรงต่อคนไทย

ผ่านบทกลอนของท่านพุทธทาส

................

ศาสตรา ท่านควรจะตายให้มันพ้นไปได้แล้ว

ข้าพเจ้า เมฆบ้า จะได้นั่งร่ำสุรา อย่างมีความสุข

ฮา ฮา ฮา