เซน คือเหลี่ยมใดในพุทธ

เซนคือเหลี่ยมใดในพุทธ

พุทธ มีเหลี่ยมคูสำคัญสามเหลี่ยมใหญ่

เหลี่ยม หนึ่ง คือ ระบบศีลธรรม ที่ทำให้คนเป็น คนดี เพื่อให้สังคมดี ไม่เบียดเบียนกัน ข้อนี้มีในทุกศาสนา ทุกความเชื่อ ทุกลัทธิ ยกเว้นลัทธิวิปลิศอย่าง ศาสนาทุน

เหลี่ยมสอง คือ บรมธรรม ที่เป็นปรมัตถสัจจะ อันเป็นตัวความรู้ที่มุ่งอธืบายสัจจะ ซึ่งในระบบความรู้แบบปรัชญา พุทธบรมธรรมถูกจัดเป็นเพียงปรัชญาสายจิตนิยม โดยนักวิชาการฝ่ายตะวันตกผู้มืดบอด

เหลี่ยมสาม คือ ตัวการปฏิบัติธรรม เพื่อเข้าถึงสัจจะ การปฏิบัติธรรมไม่ได้มีขึ้นแล้วหยุดลงตรงที่การทำให้คนเป็นคนดีตามระบบศีลธรรมเท่านั้น แต่ไปไกลถึงขั้น การปลดปล่อยตนเองให้หลุดพ้นจากกรงขังแห่งอุปาทาน กิเลส อาสวะ อนุสัย ทั้งปวง เพื่อก้าวเข้าสู่ความเป็นเสรีชนอย่างแท้จริง ผ่านการวิปัสสนา กรรมฐาน อันเป็นอริยธุระ

เซน นั้น คือ การแลเห็นธรรมชาติภายในตนซึ่งไร้ธรรมชาติ

เซน ไม่ได้ให้ความสำคัญกับ ระบบศีลธรรมมากนัก

เซน ไม่ได้ให้ความสำคัญกับตำราอรรถาธิบายบรมธรรมเท่าใด

แต่เซนมุ่งเน้น ประสบกการณ์การทำซาเซน การเอาชนะความทุกข์โดยการแลเห็นธรรมชาติซึ่งไร้ธรรมชาติในจิตใจของตนเอง ผ่านการรู้แจ้งด้วยเหตุผลเชิงประจักษ์

เซน จึงท้าทายความคิดของคนให้ละทิ้งเปลือกทั้งปวง กระทั่งคัมภีร์ยืดยาวลงทั้งหมด

บางท่านถึงกับเอาตำราไตรปิฎกมาเผาเลยก็มี

บางท่านไปใช้ชีวิตอยู่ใต้สะพานกับขอทาน

บางท่านไปใช้ชีวิตในซ่องโสเภณี

บางท่านแสดงออกโดยการท้าทาย ด่าทอ

เขาเหล่านั้นมีจุดหมายสำคัญ คือ ปลุกชนทุกชั้นให้ตื่นขึ้นมาสัมผัสความจริงโดยไม่สนใจเปลือกป้ายทางสังคมใดๆ

เซน มีแก่นประการเดียว คือ การปฏิบัติเพื่อเข้าถึงประสบการณ์แห่งการตื่นรู้

หากจะนับเซนเป็นเหลี่ยมใดในพุทธ เซนก็คือเหลี่ยมแห่งการปฏิบัติธรรม ซึ่งเป็นส่วนที่สำคัญที่สุดของพุทธ

ทั้ง เซน และ การปฏิบัติธรรม จึงเป็นเพชรยอดมงกุฎของพุทธ

เพชร แม้ตกหล่นอยู่ที่ใด ในโคลนตรม ย่อมต้องคือเพชร

และเพชรแห่งพุทธ มิได้อยู่ในแหล่งสุดหล้าฟ้าเขียว หากแต่อยู่ในใจของท่านทุกคน

เมื่อใดที่ท่านลงมือแสวงหา เมื่อนั้น เซน ย่อมต้องมาเยี่ยมเยื่อนท่าน อย่างไม่ต้องสงสัย

แล้วเมื่อนั้น รอยยิ้มแห่งปัญญา จะผลิบานที่พวงแก้มของจิตเดิมแท้

...............

บุญรักษา ชีวาสดชื่น
..............

เมฆบ้ามหาศาล